Kaynak Metin ile Erek Metin Arasındaki Kavramsal Ayrım
Çevirmen sadece yazılı tercüme üzerine metin okuru yapmaz aynı zaman sözlü tercüme alanında da metin okuması yapması pekala mümkündür. Zira sözel çeviri alanında da kaynak iletim karşı tarafa metinsel boyutta ulaştırılır. Bu noktada kaynak metni alımlayan ve erek metni üreten çevirmenin durumuna eğilebiliriz. Bunu çeviri olgusu temelinde düşünmek gerekirse yazınsal eserde ya da sözel iletişim araçlarında anlamı belirleyen temel unsur çevirmenin yaşantıları, bilhassa bireysel deneyimleme anlamında yaşantı olduğunu söylemek mümkündür. Her ne kadar çeviri konusunda çevirmenin kültürü aranan en temel özellik olsa da bu tip yaşayış biçimi ve ait olunan gelenek, görenek çerçevesinde onu değerlendirmeye tabii tutmak da mümkündür.Hem yazılı hem de sözlü tercüme alanında kaynak metni erek metne dönüştürmek üzere okuyan bir çevirmenin kimliği ve onun eseri kendi yaşantılarına göre nasıl değerlendirdiği oldukça önemlidir. Nitekim sizin de tahmin edeceğiniz üzere özellikle uluslararası tercümeler söz konusu olduğunda ister simultane olsun ister ardıl olsun tercümen edilmesi gereken şey bazen çevirmenin eline birer metin halinde gelir. Bu yüzden bu alanda yapılan çeviriyi de bu tip bir kategoriye sokmak mümkündür.
Çeviride Alımlama Estetiği
Alımlama estetiğinin yorum bilimin temelinde gelişen bir eleştiri kuramı olarak anlama sorununa ve okurun anlama sürecindeki konumuna özel bir önem verdiğini söyleyebiliriz. İster sözlü ister çerçevesinde olsun geleneksel, kaynak odaklı çeviri yaklaşımlarına karşı çıkan çağdaş çeviri bilim kuramlarında da hem okur olarak çevirmenin hem de çeviri metnin okurunun önemsemeye başlamasıyla birlikte alımlama estetiği çeviri üzerine tartışmalarda önemsenen bir yaklaşım olarak öne çıkmıştır.Bu durumda erek metnin kaynak metinle sorgulanabilir bir ilişkisini kurmak olanaksızlaşacaktır çünkü eğer anlam metnin kendisinde, bütünlük halinde, gücül bir şekilde dahi bulunmuyorsa o vakit kaynak metni şu veya bu düzeyde yansıtmak gibi bir amaç da kendiliğinden ortadan kalkmaktadır.Bu bakıştan giderek düşünürsek, erek okurlar da aslında çevirmenin ortaya koyduğu eseri okuyacaklardır.
www.nettercume.com.tr